Như thế nào thì gọi là thông minh? Đâu phải chỉ học giỏi điểm cao trong lớp là thông minh đúng hôn? School smart - thông minh trường là cái huy chương khiến cha mẹ đè con ra bắt học. Nhưng học không giỏi đâu phải là không smart. Có một thứ gọi là Real-world smart - thông minh đời nữa mà. Và có rất nhiều lần, tôi gặp các em nhỏ như thế. Điểm không cao, học không giỏi, nhưng mà thông minh nhạy bén thì phải ngả mũ ra mà chào.
Mà lỡ bàn về sự thông minh, thì mình sử dụng tư duy phản biện đi. Mình xem perspective - góc nhìn của những người thành công về thông minh là như nào thử xem.
Theo Jeff Bezos. thì thông minh là có khả năng thay đổi tư duy liên tục.
Theo Elon Musk thì thông minh là có kỹ năng chứ không liên quan gì đến bằng cấp.
Còn Steve Jobs thì lại khác. Theo ông, người thông minh không phải là chuyên gia quá sâu trong một lĩnh vực nào đó, mà là người có khả năng tạo ra những connection - kết nối rất bất ngờ từ hiểu biết của nhiều lĩnh vực khác nhau.
Mình ủng hộ góc nhìn của Steve Jobs, vì nó phù hợp với thời cuộc hiện nay, khi tất cả những gì sẽ xảy ra ở thì tương lai là bất định. Chúng ta đang sống trong sự chuyển đổi nhanh, ở diện rộng, và nền tảng trong lịch sử loài người. Ở đó, connection - sự kết nối của quá khứ và tương lai, của truyền thống và hiện đại, của đa kênh đa lĩnh vực để tạo ra những ý tưởng mới, sáng tạo hơn, mang tính thay đổi status-quo - sự ổn định, thay đổi ngành nghề, xã hội, thế giới đang diễn ra từng phút từng giây. Ở đó, công nghệ mới xuất hiện hàng giây và tái định nghĩa mọi thứ chúng ta đã từng biết hàng phút.
Trong hoàn cảnh đó, người có hiểu biết đa ngành nghề, đa lĩnh vực, người tạo ra được sự kết nối bất ngờ từ những hiểu biết cập nhật và đa diện đó, trở thành người linh hoạt - agile. Và người linh hoạt là người hội nhập nhanh nhất, bắt kịp thời thế nhạy bén nhất, sáng tạo không ngừng dù ở thời thế nào, và luôn tràn đầy những ý tưởng mới, lạ, tập trung vào việc giải quyết những vấn đề hiện tại một cách tương lai và nền tảng nhất.
Xin trích lại nguyên văn của bác Steve Jobs về being smart cho mọi người tham khảo:
"A lot of [what it means to be smart] is the ability to zoom out, like you're in a city and you could look at the whole thing from the 80th floor down at the city. And while other people are trying to figure out how to get from point A to point B reading these stupid little maps, you could just see it in front of you. You can see the whole thing,”
“Đa phần của cái gọi là thông minh, chính là khả năng có thể Zoom out - lui lại và nhìn rộng ra, giống như cách bạn nhìn một thành phố từ tầng lầu 80 và nhìn thấy cảnh toàn. Và trong khi mọi người khác đang cố tìm ra đường đi từ điểm A đến điểm B bằng cách dò mấy thứ bản đồ ngu si, thì bạn đã nhìn thấy con đường đó ngay lập tức trước mặt mình. Bạn có thể nhìn thấy toàn cảnh.”
Nhưng làm sao để con người có được góc nhìn cảnh toàn kiểu như thế?
“You have to not have the same bag of experiences as everyone else does, or else you're gonna make the same connections and you won't be innovative. [...] You might want to think about going to Paris and being a poet for a few years. Or you might want to go to a third-world country--I'd highly advise that. Falling in love with two people at once.”
“Bạn phải có trải nghiệm mà người khác không có. Nếu không, nếu trải nghiệm của bạn cũng như người ta, rồi bạn cũng sẽ tạo ra những kết nối như người ta. Vậy, thì làm sao mà sáng tạo? Bạn nên nghĩ vài thứ điên rồ như đến Paris làm nhà thơ vài năm. Hay đến một quốc gia nghèo thuộc tầng đang phát triển (tôi khuyên nên làm chuyện này). Hay yêu 2 người cùng một lúc chẳng hạn.”
Mình hông sure lắm về chuyện yêu 2 người cùng một lúc 😜 Nhưng mình nghĩ điều quý giá nhất mỗi chúng ta cần có trong đời là trải nghiệm. Trải nghiệm càng nhiều, càng rộng, càng quốc tế, thì khả năng tạo kết nối của ta càng cao, càng sáng tạo, càng bất ngờ. Mình cũng khuyến khích phụ huynh tặng món quà quý giá nhất cho con là trải nghiệm. Như vậy mới là chuẩn bị tốt nhất cho con trở thành những cá nhân sáng tạo, linh hoạt, không chỉ trong công việc, mà còn sẽ trở thành những con người nhân văn hơn, hiểu chuyện hơn, giàu cảm xúc hơn trong tương lai.
Và giờ, chắc mọi người cũng hiểu tại sao mình đi nhiều thế, học và làm nhiều thứ chẳng liên quan thế, và tập tành làm thơ nữa dù thơ chả hay ho gì 😅
cho nên, trên đời chưa biết ai thông minh hơn ai. Bằng cập và điểm số chưa bao giờ là toàn cảnh.
(Tổng hợp từ nhiều nguồn)