Cũng là một người lao động, đóng góp hàng năm của họ vào ngân sách quốc gia là bao nhiêu tại các nước khác nhau? Theo tổ chức lao động thế giới ILO:
Ireland 136 ngàn USD Singapore 98 ngàn USD Malaysia 36 ngàn USD Thái Lan 15 ngàn USD Trung Quốc 14 ngàn USD Phillipines 10 ngàn USD Indonesia 9.8 ngàn USD Việt Nam 5.4 ngàn USD
Điều này cũng đồng nghĩa với việc 1 người lao động Singapore làm ra giá trị gấp 18 lần 1 người lao động Việt Nam, Malaysia gấp 6.6 lần, Thái Lan gấp 2.7 lần. Câu hỏi đặt ra là tại sao năng suất lao động của người Việt thua kém như vậy so với người lao động trong khu vực?
Có rất nhiều lý do liên quan đến năng suất lao động như đầu tư tăng giá trị sản phẩm dịch vụ bằng giá trị cộng thêm, đầu tư vào công nghệ, nâng cao năng lực tổ chức quản trị doanh nghiệp, nâng cao tay nghề, kỹ năng và thái độ làm việc của người lao động, vv. Bỏ qua các vấn đề vĩ mô mà ta chẳng kiểm soát được, bản thân ta có thể làm gì? Chắc mình cũng nên học hỏi người Nhật và lý thuyết Kaizen của họ. Kai = thay đổi. Zen = tốt. Kaizen là thay đổi để tốt hơn, cải tiến liên tục để tốt hơn mỗi ngày. Nhờ cách tiếp cận này mà họ đã vượt qua khỏi những khó khăn sau thế chiến thứ 2 để trở thành cường quốc.
10 NGUYÊN TẮC CỦA KAIZEN 1. Improve everything continuously – Cải tiến mọi thứ liên tục 2. Abolish old, traditional concepts – Loại bỏ mô hình, ý tưởng cũ kỹ, lạc hậu 3. Accept no excuses and make things happen – Không chấp nhận chuyện đổ thừa. Hoàn cảnh như thế nào không biết, cứ phải hoàn thành công việc. 4. Say no to the status quo of implementing new methods and assuming they will work – Không cho rằng hễ cứ triển khai phương pháp mới nghĩa là phương pháp đó sẽ hiệu quả 5. If something is wrong, correct it – Nếu sai, hãy sửa ngay 6. Empower everyone to take part in problem solving – Khuyến khích mọi người cùng tham gia giải quyết vấn đề 7. Get information and opinions from multiple people – Tập hợp thông tin và ý kiến của nhiều người 8. Before making decisions, ask “why” five times to get to the root cause. (5 Why Method) – Trước khi quyết định, hãy hỏi “tại sao” 5 lần để tìm ra gốc rễ của vấn đề 9. Be economical. Save money through small improvements and spend the saved money on further improvements – Tiết kiệm. Tiết kiệm từ những cải tiến nhỏ để lấy tiền đó đầu tư vào những cải tiến tiếp theo 10. Remember that improvement has no limits. Never stop trying to improve – Hãy nhớ là việc cải tiến liên tục là không có giới hạn. Đừng bao giờ ngừng cải tiến.
Tôi thích nhất là nguyên tắc không đổ thừa, vì tại Việt nam tôi thấy nhiều người thích đổ thừa. Làm không được thì toàn là vì người khác, vì hoàn cảnh, vì ai đó làm gì đó sai. Nếu cứ đổ thừa, cả đời sẽ ngồi đó mà đổ thừa. Bạn xem phim chú bé người gỗ Pinocchio cứ mỗi lần nói dối là mũi dài ra chưa? Cứ mỗi lần đổ thừa, bạn sẽ nhỏ lại, nhỏ dần lại. Rồi đến một ngày nào đó, chẳng ai còn biết có bạn tồn tại trong cuộc đời này…. Thôi làm sao đó không biết, cứ phải làm cho xong việc mình được giao hay muốn làm đã nhé!
Hình: bước ra từ quá khứ, chụp tại hoàng cung Mandalay, Myanmar.