AI LÀ THỜI LÊN NGÔI CỦA CÁ NHÂN XUẤT SẮC: KHI MỘT NGƯỜI CÓ THỂ LÀM BẰNG MỘT ĐỘI

AI

Đối với một người trước giờ làm việc quốc tế, tôi đã được tôi luyện cách làm việc độc lập, self-sufficient - nói trắng ra là tự xử tất cả mọi việc trong bất kỳ tình huống nào. Khi làm việc quốc tế, múi giờ khác nhau, giờ mình ngủ là giờ người ta làm việc, ngày nghĩ lễ của mình là ngày làm việc của đối tác, vv. Do đó, có đôi khi bản thân phải học cách làm việc linh hoạt tới nỗi, kiểu múi giờ nào, ngày kiểu gì mình cũng hỗ trợ được đối tác một cách hiệu quả nhất. Và đôi khi, đội ngũ văn phòng hỗ trợ không đúng giờ hành chính thì lại chẳng xử lý được ngay trong khi vấn đề đang dầu sôi lửa bỏng tại thị trường đối tác cần xử lý nhanh. Cho nên, người có khả năng self-sufficient, tự mình xử lý được hết tất cả các vấn đề, trong nhiều trường hợp là xử lý khủng hoảng trước rồi có giải pháp dài hạn sau với sự hỗ trợ của đội ngũ. Có thể nói, tinh thần và tâm thế là như thế, nhưng đương nhiên trước giờ tôi cũng gặp nhiều trường hợp không xử lý theo phương án tốt nhất được, vì khả năng của mình cũng có hạn, đụng tới thiết kế, sản xuất tài liệu marketing, phân tích dữ liệu này nọ thì cụt tay vì không có nguồn lực hỗ trợ, nhiều khi hoãn binh chờ tới giờ đội ngũ văn phòng làm việc mới xử lý triệt để. 

Thế nhưng, từ hồi có sự ra đời của AI Agent thì wow, với một người làm việc độc lập, đã quá quen làm việc đội ngũ nhỏ, linh hoạt, hiệu quả, làm việc nhanh chóng, giải quyết vấn đề dứt khoát và tức thì thì tôi có cảm giác như hổ mọc thêm cánh, đúng chóc với cái từ “siêu việt”. Tự nhiên overnight - chỉ qua 1 đêm trong nghìn lẻ một đêm thôi mà mình có thêm nguyên một đội ngũ AI Agent - tác nhân/cộng sự AI quá sức thông minh, quá trời hiệu quả, vượt xa loài người về khả năng xử lý tất tần tật một cách chính xác, chuyên nghiệp, nhanh đến chóng mặt, và quan trọng là không có một chút emo nào, đánh câu lệnh là làm, hoàn toàn không ỡm ờ, õng ẹo, tránh né hay kiếm chuyện…. Đương nhiên, cú chuyển mình hay ho này không phải dành cho tất cả mọi người. Nó là cơn gió dưới đôi cánh của những cá nhân xuất sắc. Và nó cũng là cơn bão nhấn chìm những cá nhân lơ mơ, lơ ngơ, nuông chiều sự lười biếng hay sự vô kỷ luật của bản thân để mặc cho đời mình trôi như lục bình không bờ chẳng bến. Vậy, thời của AI Agent sẽ là ngọn cờ phất lên cho những cá nhân như thế nào?

Người có khả năng tư duy độc lập

Ai cuối cùng nó cũng chỉ là công cụ mà thôi, ít nhất là tại thời điểm này. Các chuyên gia AI nói rằng trong vòng 6-10 năm nữa thì AI sẽ có thể có khả năng thông minh hơn con người, tự tư duy và giải quyết mọi vấn đề, cũng như dẫn dắt con người luôn nếu con người không chịu suy nghĩ. Nhưng đó là thì tương lai và ai trong chúng ta cũng phải quan tâm. Thế nhưng, tại thời điểm này thì, nó chưa đạt level đó. Và nó chẳng tự mình nghĩ ra và tự làm gì cho bạn hết. Nó chỉ nhận lệnh mà thôi. Lệnh đúng thì nó cho ra kết quả tốt. Lệnh tào lao thì nó cho ra kết quả từa lưa. Cho nên ai biết cách tư duy, biết suy nghĩ logic, có tư duy phản biện, biết chọn lựa và sử dụng dữ liệu, thông tin một cách khoa học, biết nhìn toàn cảnh, zoom in chi tiết, biết cách xử lý vấn đề một cách tổng thể nhưng đồng thời biết cần phải action tiếp theo một cách chi tiết thế nào thì người đó như hổ mọc cánh với AI, vì bỗng dưng bộ não của bạn có thêm cả đội quân AI Agent để triển khai những gì bạn nghĩ. Hồi xưa người suy nghĩ và chiến lược tốt chưa chắc triển khai được vì thiếu nguồn lực. Giờ, chỉ cần suy nghĩ và chiến lược tốt, cộng với cách biết sử dụng đội quân AI thôi là một mình cũng xử được hết, không cần lăn tăn chuyện thiếu người đồng hành. Hoặc giả có cần người đồng hành đi chăng nữa thì cũng chỉ cần 1 người thiệt là giỏi cách sử dụng đội ngũ AI Agent là xong, chẳng cần phải vất vả đi tìm cả đội quân người để làm gì. Thế mới nói, thời của AI Agent là thời của cá nhân xuất sắc. Một người cũng xử được hết. Người càng có tư duy độc lập càng trở thành cá nhân siêu việt và tha hồ tung hoành ngang dọc, bung lụa được hết khả năng của mình trong thời đoạn này.  

Người có khả năng tổ chức & quản trị bản thân 

Không ai trên đời này là cá nhân xuất sắc, tự xử hiệu quả mọi việc mà không biết quản trị bản thân cả. Chính vì họ quản trị bản thân xuất sắc, cả về thời gian, cảm xúc, tư duy và công việc nên họ mới trở thành xuất sắc. Họ là những người biết tổ chức nhiều việc cùng một lúc, triển khai nhiều dự án cùng một thời điểm, biết cách vận động nguồn lực từ nhiều nguồn, biến không thành có, thấy cơ hội nhiều hơn chông gai, luôn cập nhật và ứng dụng những kiến thức và công cụ mới nhất, hợp thời đúng thế nhất, biết cách tổ chức tất cả những nguồn lực từ cá nhân đến bên ngoài thành trợ lực mạnh mẽ nhất cho tất cả những gì mình muốn làm, và quan trọng là không bao giờ bỏ cuộc trước gian nan. Cái này phải đến trước, quản trị tốt bản thân đã, rồi thì mới học được cách vận động và vận dụng nguồn lực bên ngoài. Ai chả là cái thá gì nếu bản thân bạn còn chưa biết phải làm sao, tại sao làm, làm để làm gì, làm như thế nào và bắt đầu từ đâu. Bản thân mình còn chưa biết xử sao với cái sự ngổn ngang của bản thân mình thì AI nào nó giải quyết cho. Thành ra, người càng master - quản trị xịn sò bản thân thì mới có thể xài được hết khả năng siêu việt của AI. Bằng không, thì ngồi đó chờ tới ngày AI nó siêu việt hơn mình rồi thì nó ra lệnh cho mà làm theo. Đó cũng là khi bạn trở thành công dân hạng 2, làm nô lệ cho AI đó. 

Người có hiểu biết đa phương diện

Đây là điều khó nè. Đó giờ, con người được dạy và làm việc theo nhánh, nghĩa là tôi chỉ giỏi 1 thứ thôi, còn lại là kiếm người làm. Ví dụ tôi chỉ vận hành giỏi hay làm sản phẩm giỏi, còn lại từ tài chính tới marketing, sản xuất content, bán hàng, vv tôi không biết miếng nào, và cũng không có nhu cầu biết vì đã có người khác phải lo. Đi làm thuê thì có nhân sự, phòng ban khác lo, không phải chuyện của mình. Tự kinh doanh thì kiếm người lo, trả tiền cho người khác làm chứ mình cũng không cần động móng tay. Có điều, đó là thời khủng long. Còn bây giờ? AI được sinh ra là để “khuếch đại” năng lực của một con người. Vậy thì mình phải có hiểu biết và năng lực đã. Nếu bạn chẳng biết gì về làm brand mà đi xài AI Agent giúp bạn làm brand, làm thiết kế, làm nội dung, làm hình ảnh hay sản xuất video thì cũng vô ích, vì cuối cùng bạn chẳng đưa ra đúng vấn đề, không đưa ra đúng câu lệnh, và cũng chẳng đánh giá được kết quả Ai trả về là OK hay không OK. Kiến thức nền không có thì xài gì công cụ? Đầu óc không có miếng hiểu biết gì về việc sử dụng dữ liệu để đưa ra quyết định, quen với cách làm việc cảm tính thì kiểu gì mà xài được Ai Agent về phân tích dữ liệu hay nghiên cứu giúp đưa ra quyết định? Ai nó đâu có tự nhiên hiểu ra là bạn muốn gì cần gì và lơ mơ cỡ nào. Bạn đưa thông tin đầu vào lơ mơ thì nó cho ra kết quả lơ mơ. Chủ nào tớ đó.

AI nó có phải là thánh đâu mà đi xu nịnh ông chủ bà chủ theo kiểu của con người là trời ơi chị giỏi quá này nọ chỉ để bạn phồng ego lên mà duyệt ý kiến hay đề nghị? Bạn không biết, không hiểu, không giỏi thì AI nó chả giúp được gì. Cho nên, nếu muốn xài AI thì bản thân mình lo mà tu luyện cho nó phát triển lên, nó xuất sắc lên đi đã rồi mới nói tới chuyện xài AI hiệu quả ra sao. Thời của AI là thời loài người ai cũng phải bò qua cái bộ lọc bản lĩnh và khả năng cá nhân. Rồi nó soi một phát là biết mình kiểu gì tới đâu, còn cơ hội hay không. Ai càng quen làm việc theo kiểu tui chỉ biết làm tới đó thôi, mấy thứ khác là chuyện của người khác, không đưa đủ vũ khí tui không làm thì a lô, thôi ở lại bến này đi chớ bờ tương lai nó không chứa, ha!

Cho nên, nếu  được giao cho một việc, người xuất sắc sẽ tìm được cách xử lý dù biết hay không biết một thành phần nào trong đó, thay vì phàn nàn là mình thiếu này nọ kia và đổ thừa hay biện hộ cho sự không hiệu quả của mình bằng câu ca cẩm rằng thì mình đang“thiếu đủ thứ”…. Bạn chẳng thiếu gì trong cái thời thề này. Điều bạn thiếu nhất chính là khả năng tự học và tự cập nhật.

Người có khả năng tự học

Nói thiệt nhe, AI nó phát triển nhanh quá, không có trường học, tổ chức, phòng ban hay cá nhân nào cập nhật kịp cho bạn hết. Nếu mình cứ quen thói là ngồi chờ người ta đi năn nỉ mình học thì cứ há mồm cả kiếp này để rồi hoá rêu phong đi nhe. Tổ chức và người ngoài ai cũng đang xì trét cao độ vì mức độ phát triển quá nhanh quá nguy hiểm của AI. Con người ai cũng đang loay hoay tìm cách ứng dụng cho cá nhân tổ chức của mình. Cho nên, hông có ai rảnh lo cho bạn đâu. Ai thức thời, biết tự học, tự nghiên cứu, tự trải nghiệm và ứng dụng thì người đó theo kịp và trở thành người xuất sắc. Ai còn đang lơn tơn ngắm mây trời, nhìn xa xôi nghĩ xa xăm thì hết phim, the end, chấm hết. Bản thân không tự cập nhật được thì mình đang tự ký bản án nhốt mình vô quá khứ, vất vưởng vài năm tới khi mọi thứ còn đang xam xám nhưng tới hồi ngả ngũ thì hết việc, mất job, hết đường phát triển luôn. Chẳng có con AI nào nó lấy job của ai hết. Chỉ có những người xuất sắc, biết sử dụng AI sẽ lấy hết job của bạn thôi. Vậy không tự học nữa thì xuất sắc nó tới từ cái phương trời nào? Ai nó còn đang tự học để tự phát triển đó thôi. Hay bẹn chờ ngày nó dạy lại mình cách làm người và tiến hoá?

Người có khả năng tự độ

Nếu chưa đọc bài này THẦN CHÚ 5 TỰ thì đọc liền đi, trong đó có 1 câu chú cuối cùng là tự độ. Tự độ là tự mình giải quyết ba cái emo của bản thân, tự mình tạo động lực cho bản thân để bước đi tiếp thay vì cứ ngồi đó than thân trách phận, đổ thừa đổ tháo cho người khác. Trong cái thời mọi thứ thay đổi đến chóng mặt này, không ai còn thời gian và năng lượng để đi lo cho ai nữa. Xác định vậy đi. Chỉ có bạn tự độ cho bản thân mình. Đừng trông mong gì, cũng đừng mong cầu gì từ ai. Có thì mừng, có thì bonus, có thỉ biết ơn. Còn không có cũng chẳng sao, vì chỉ có bản thân mới là người cứu được bản thân mà thôi, không ai khác. Khi bạn đã xác định rõ ràng như thế rồi thì bạn sẽ học cách tự thân vận động, tự mình chịu trách nhiệm về mọi thứ xảy ra trong đời mình, kể cách chuyện xui chuyện hên, kể cả gian nan và mệt mỏi. Con người không giúp được, con AI càng vô cảm. Nó chả có miếng cảm xúc nào, và nó hoàn toàn không care.

Cho nên, nếu cứ ăn mày cảm xúc từ người khác và đám đông, bạn sẽ lọt thỏm trong vũng lầy cảm xúc đó cả phần đời còn lại của mình. Bạn nghe câu này chưa? Đừng kể lể vấn đề của mình với ai. 80% không quan tâm và 20% còn lại rất khoái chí vì bạn đang gặp vấn đề. Được chưa? Nói vậy không có nghĩa là trên đời này không có người quan tâm và giúp đỡ người khác. Có điều, đừng tưởng default - đương nhiên người ta phải giúp đỡ và an ủi bạn. Nếu có thì đó là ơn ban phát của vũ trụ, còn không có thì là chuyện đương nhiên. Không ai có quyền hay có lợi ích tự nhiên nào là phải được vỗ về trên đời này hết. Emo là của bạn. Tự mà giải quyết. Khi và chỉ khi bạn tự độ được thì bạn mới có cửa để tập trung và không ngừng nỗ lực học cái mới, thử cái mới, làm cái mới. Người xuất sắc không ai chờ người khác tới độ cho mình. Vậy nha!

Rồi, chia sẻ vậy chắc cũng đã đủ rõ ràng về cơ hội cho người xuất sắc trở thành siêu việt trong thời thế AI, như hỗ thêm cánh, như cá gặp nước. Ai đang trong cái flow - dòng chảy đó thì hãy thoả sức vẫy vùng, tiến lên mạnh mẽ và không ngừng để sống và làm việc cho đã đời. Đây là thời của bạn. Còn ai hãy còn ẹo qua ưỡng lại, loanh quanh chờ ở ngã ba đường cho một quý nhân hay một ma thuật ghê gớm gì để cứu vớt cuộc đời mình thì sayonara. Hẹn không gặp lại ở tương lai….