Đọc cuốn này trên máy bay, mà da gà da vịt sởn hết cả lên, về khả năng vô giới hạn của AI - trí tuệ nhân tạo trong việc trao sức mạnh cho vũ khí tự động trong những cuộc chiến 4.0 không hề khoa học viễn tưởng.
Trên thực tế, quân đội khắp thế giới đã và đang đua nhau đưa robot chiến binh ra hải chiến & bộ chiến, hơn 90 quốc gia đã triển khai drone - thiết bị bay không người lái cho không chiến, và hơn 30 quốc gia đã sắm sẵn vũ khí tự động (mở ngoặc được gọi là còn có sự theo dõi của con người), nhưng mà nó tự động chiến luôn trong trường hợp cần tác chiến nhanh mà con người chậm quá hông phản ứng kịp. Hả? Là ý gì?
Tác giả đã từng là chiến binh, sau này trở thành chuyên viên phân tích chính sách thuộc bộ quốc phòng của Lầu 5 góc, người phụ trách biên soạn chính sách trao quyền tự động hoá cho vũ khí của chính phủ Hoa Kỳ. Nói tới đây thì hiểu rồi, ông nắm trong tay nguồn thông tin mật nhất và cập nhật nhất về cách con người trao quyền cho máy để giết mình. Thật là hay quá đi thôi. Như đạo diễn John Connor của phim The Terminator - Kẻ hủy diệt đã than ở cuối phim, "The future's not set. There's no fate but what we make for ourselves - Tương lai bất định. Không hề có thứ gọi là số phận. Số phận là thứ loài người tự gây ra cho chính bản thân mình."
Rồi thế nào là đúng sai, hợp pháp hay phạm luật? Luật là luật của ai, của người hay của máy? Đúng, nhưng phạm luật thì sao? Người sẽ xử thế nào, khi máy không thèm đếm xỉa tới cái gọi là ethics - đạo đức? Hay vũ trụ hỗn độn của máy và người hôm nay không cần đạo đức? Hay ta play God - chơi trò làm thượng đế vui quá nên lỡ tay hủy diệt chính mình?
Cuối cùng, điều duy nhất còn có thể làm, vì không ai ngăn nổi thế tràn lan như nấm mọc sau cơn mưa của các kiểu use case - ứng dụng thực tế của công nghệ một cách vừa xây dựng vừa hủy diệt nhân loại hôm nay và mai sau, là gieo những hạt giống lành về tính người, tình người, về sự thấu cảm, về tình thương yêu và những giới hạn mong manh nhất trong tích tắc quyết định giữa con tim và phím enter.
Một chuyến bay đầy trăn trở cho nhân loại, và cho những thế hệ armed to create or to destroy - được trang bị tận răng để tái sinh hay hủy diệt. Đâu đó, trong một ngày sóng gió mang tên Terminator, sẽ có một đứa trẻ bất chợt thốt lên, "Oops, I just killed the human race - Ui cha, lỡ bấm lộn phím hủy diệt loài người rồi. Giờ sao ta?"