Sáng hôm qua, coach cho các bạn doanh nghiệp, kể chuyện thời làm tập đoàn, tháng nào cũng đi họp Dragon's Den, là dự án innovation - đổi mới sáng tạo liên tục trong doanh nghiệp. Mà sao phải sáng tạo? Vì vòng đời nào cũng tới lúc suy thoái. Đời founder cũng vậy, đời CEO cũng vậy, đời sản phẩm dịch vụ cũng vậy, đời mô hình kinh doanh cũng vậy. Tới founder, cũng phải biết lúc nào doanh nghiệp outgrow - lớn vượt hơn mình thì thôi mình step down - xuống thang đi, để cho người giỏi hơn người ta dẫn dắt. Cứ ôm hoài là cả tàu lẫn thuyền trưởng sẽ chìm như Titanic á.
Hỏi, các bạn thấy cỡ thương hiệu gọi là iconic - mang tầm biểu tượng như Sears của Mỹ mà còn chết đứng như Từ Hải, hỏi là tại sao, nếu chẳng phải vì ngủ quên trên chiến thắng, quên rằng khách hàng đã thay đổi, thói quen tiêu dùng đã thay đổi, cái gọi là giá trị cộng thêm - added value đã thay đổi. Cho nên, innovation là phải có kỷ luật. Cho nên, Dragon's Den - Cái ổ rồng tới tháng tới ngày phải trải ra để xem pain point - nỗi niềm khách hàng là thứ chi chi để mà sáng tạo ra những giải pháp mới. Giải pháp đó, có thể là sản phẩm dịch vụ mới, cải tiến. Giải pháp, có thể là thiết kế mới, mô hình kinh doanh mới. Giải pháp, có thể là technology mới. Miễn sao, giải được bài pain point cho khách hàng, thì ta đang giải quyết bài toán sinh tồn và phát triển doanh nghiệp.
Thế kỷ này, cái hang rồng còn kinh hơn, vì technology sinh ra và thay đổi nhanh quá. Vòng đời hồi xưa tính bằng chục năm. Vòng đời ngày nay tính bằng bao tháng. Xẹt cái, bỗng ta bị disrupted - đẩy ra lề đường đứng coi show chơi vì mọi nguyên tắc truyền thống bị phá vỡ. Ủa phá vỡ chi? Khổ ghê, vì khách hàng họ thích thế, muốn thế. Digital generation - thế hệ số họ vậy. Nói với các doanh nghiệp mình coach, nè làm ơn bớt VIP đi. Bạn nghĩ gì không quan trọng. Bạn là chủ, là CEO kệ bạn. Bạn nghĩ gì không quan trọng. Khách hàng muốn gì mới quan trọng. Làm sao biết người ta muốn gì? Bước 1 trong design thinking - tư duy thiết kế là gì? Là thấu hiểu khách hàng. Sao có Skype chi 3 ngàn năm nay tôi làm việc quốc tế chả khi nào gọi điện thoại. Sao có Airbnb chi tôi qua Florence ở một tháng dĩ nhiên là không book khách sạn. Sao có Grab chi đỡ mất công sáng mùng 1 bị chở vòng vòng đi từ Q7 lên Q9 bill hơn 600 ngàn. Khách hàng là người cuối cùng quyết định sản phẩm, dịch vụ, mô hình kinh doanh phải ra sao. Product - market fit mà - có thị trường mới có sản phẩm phục vụ thị trường chớ. Thế giới dạy làm entrepreneur thế, dạy startup thế, dạy startup nation - quốc gia khởi nghiệp thế.
Mọi thứ còn lại, chỉ là vấn đề ta adapt thế nào, thị trường tự adapt thế nào, chính sách qui định adapt thế nào. Innovation là chuyển động về phía trước, bất chấp mọi thử thách, ngăn cản nhất thời, vì qui luật đào thải rất công bằng, differentiate or die - thay đổi, khác biệt hay là chết. Hông có sugar coat - bọc đường gì hết á. Vòng đời tới đó là suy thoái. Chỉ có cách innovate - sáng tạo mới tiến hóa sang chu kỳ tiếp theo. Sản phẩm cũng vậy. Mô hình kinh doanh cũng vậy. Doanh nghiệp cũng vậy. Quốc gia cũng vậy.
Nên các tập đoàn , doanh nghiệp đời cũ, giờ người ta đang thi nhau làm open innovation - là mở toang cửa ra đón startup vô ươm, mở vấn đề ra để crowd-source tìm giải pháp, ý tưởng mới từ cộng đồng sáng tạo. Nước chảy, lục bình trôi. Đâu thể ngăn dòng mãi được. Cái hang rồng, tới ngày, nó cứ phải mở ra....
Open, Dragon's Den! - Hang rồng ơi, hãy mở ra!
P.S.: Mà nếu bạn chưa biết, Dragon's Den là chương trình reality show - truyền hình thực tế cho startup pitching nổi tiếng trên thế giới.
Comments