Có đến Seoul mới thấm thía hết cái sức ảnh hưởng khổng lồ của Làn sóng Hàn quốc (Korean wave). Thời trang, mỹ phẩm, thực phẩm…, tất cả trỗi dậy cùng văn hoá. Dạo quanh chợ đêm Myeongdong cùng với vài người bạn, tôi ra về với 2 cái túi rõ to. Mua mà chẳng phải để xài. Kul quá, thích quá thì mua về làm quà cho bè bạn. Cô bạn thân người Singapore thì hăm hở lựa lựa, mua mấy đôi vớ có in hình ngôi sao Hàn quốc. “Trời, mua cái này làm chi?”. Cô nói thích quá, hâm mộ quá thì mua thôi chứ chẳng biết để làm gì. Joe, anh bạn người Thái đi cùng thì mua một mớ kem BB mang về cho làm quà cho mấy nhân viên người Thái. Vậy đó! Không sao chịu nổi! Hèn gì mà ước đoán giá trị kinh tế của Hallyu là 83.2 tỷ đô la.
Sáng hôm sau cả đám kéo nhau đi vòng quanh thị trường Hàn quốc, xem các nhãn hàng ăn uống ở đây phát triển thế nào. Phil, một anh bạn người Hàn, đưa chúng tôi đi bộ lòng vòng trên những con đường cà phê khu Gangnam. Nói sao là y như vậy đó. Đường cà phê. Theo báo cáo của bộ nông nghiệp Hàn quốc cuối năm 2014, người Hàn bây giờ uống cà phê còn hơn cả ăn kim chi. Thống kê năm 2013 cho thấy rằng số lần tiêu thụ cà phê mỗi tuần là 12.2 lần, trong khi kim chi là 11.9 lần. Còn nếu nói về con số các cửa hàng cà phê thương hiệu Hàn quốc thì thật là khủng khiếp, phải tính bằng đơn vị ngàn cửa hàng. Ví dụ nhé. Paris Baguette có trên 3.3 ngàn cửa hàng. Ediya Espresso hơn 1.2 ngàn cửa hàng. Tous Les Jours trên 1.2 ngàn cửa hàng. Café Bene trên 1 ngàn cửa hàng. Việt nam mình xứ cà phê? Chắc là cần suy nghĩ lại. Rồi dòng chảy Hàn quốc. Rồi những thương hiệu Hàn đang đi khắp năm châu. Xuất khẩu văn hoá không dừng lại ở phim bộ & âm nhạc.
Nguỵ trang cũng phải đẹp
Đàn ông Hàn quốc nổi tiếng là điệu. Lee Woo-jung, 27 tuổi, cho biết anh đang xài kem BB để che mụn và nếp nhăn. Eric Min, nhân viên tại một tạp chí thời trang nam cho biết “Ở Hàn quốc, sự trẻ trung đồng nghĩa với khả năng”. Ở đất nước mà đàn ông ai cũng phải đi nghĩa vụ, đến cả phấn để nguỵ trang cũng phải là loại có chất dưỡng da làm từ lá trà xanh mới được.
Tối đó, Phil và mấy người bạn Hàn dẫn đi ăng thịt nướng. Đến Hàn Quốc thì phải thử Korean BBQ. Có điều ăn thì ngon nhưng không thể nào nhớ nổi đường về. Người Hàn uống rượu ghê quá. Rượu soju (một loại rượu gạo Hàn quốc) mà pha với bia, làm sao biết đường về? Nhưng ở cái xứ mà 60.8% người dân uống rượu ít nhất một lần / tháng và rượu soju một chai giá chỉ có khoảng 3 đô la, đàn ông cũng như đàn bà, ngày nào cũng uống. Nhưng nói đi thì cũng nên nghĩ lại, đồ ăn thức uống của Hàn đã vươn ra khắp cả năm châu, lan toả theo K-drama và K-pop. Cái đó thì hay chứ! Bằng chứng là Việt nam mình cũng quá trời quán ăn Hàn quốc đó thôi. Cuối cùng cũng quy ra thành cái lợi về kinh tế.
Ảnh: Nhóm nhạc Big Bang đạt giải MTV tại châu Âu (MTV Europe Music Award)
Sáng hôm sau khi cả đám bạn còn ngất ngư với dư âm soju đêm hôm trước, tôi lò dò đón tàu đi đến Trung tâm nghệ thuật Seoul (Seoul Arts Center), một khu phức hợp nghệ thuật có nhà hát opera, có phòng hoà nhạc, có phòng triển lãm tranh, khu triển lãm thư pháp và phòng biểu diễn. Ngơ ngẩn, lang thang từ phòng triển lãm này sang phòng trưng bày khác, thấm thía đời sống văn hoá & tinh thần của một đất nước đã tiến xa. Rồi buông mình trên bãi cỏ xanh, nơi các gia đình và trẻ nhỏ quây quần. Bản giao hưởng số 9 của Beethoven đưa tôi về miền hạnh phúc.
“Culture is power” (Văn hoá là sức mạnh). Họ đã nói và làm như thế.
Làm ơn về nhà sinh em bé!
Hàn quốc có tỷ lệ sinh con thấp nhất trên thế giới. Giới trẻ ngày nay chỉ thích sống độc thân. Chính phủ Hàn quốc vì vậy phải ra đề nghị tất cả nhân viên nhà nước đi làm xong phải lo về nhà sớm để mà sinh em bé.
Sức mạnh văn hoá
Lấy câu chuyện của Hàn quốc là để kể về một thứ sức mạnh vô hình, một thứ quyền lực mềm có thể làm thay đổi vận mệnh của cả một quốc gia. Họ đã bắt đầu như thế, bắt đầu từ giá trị văn hoá để xây nên sức mạnh nội tại của bản thân mình. Và cơ hội bên ngoài chỉ có thể bắt đầu từ nội lực bên trong. Không có nội lực, cơ hội cũng chỉ là những ngôi sao xa vời, đẹp lấp lánh nhưng chẳng bao giờ chạm đến.
Cũng như Hàn quốc, tôi bước ra thế giới bằng những giá trị văn hoá rất Việt nam nhưng lại là quốc tế - luôn luôn là chính mình, chính trực, chân thành, uy tín, bao dung. Bạn cứ nghĩ đi. Nếu bản thân mình còn không nhìn nhận và đánh giá cao con người thật của mình. Bảo người khác làm sao mà đánh giá mình cao cho được? Thường thì người trẻ hay mơ được trở thành người khác, mơ giàu như triệu phú, mơ nổi tiếng như ngôi sao, mơ đẹp như người mẫu…. Rồi có những người tự dệt cho mình những tấm vỏ bọc lừa tình bằng kiểu cách, xảo ngữ, và cái vẻ ngoài hết sức nguy hiểm như phim Đặc Vụ Áo Đen hay Điệp Vụ Bất Khả Thi (Men In Black & Mission Impossible). Lừa qua lừa lại thì cũng chỉ có thể lừa được vài người lơ ngơ nơi phố chợ. Đi ra thế giới lừa ai?
Xin việc phải đẹp
Người mới ra trường ở Hàn quốc rất quan trọng hình ảnh của mình khi nộp đơn xin việc. Theo Channel News Asia, có người bỏ ra cả 100 đô la chỉ để chụp hình. Nhiều tiệm chụp hình có sẵn dịch vụ trọn gói trang điểm và làm tóc chỉ để cho ra một tấm hình xin việc thật mỹ miều.
Một khi đã bước ra ngoài, sự chính trực, chân thành, uy tín là những giá trị làm cho bất kỳ ai trên thế giới này cũng phải hết lòng tôn trọng. Và đó chính là nền tảng của những quan hệ lâu dài, những cơ hội mà bạn chưa bao giờ nghĩ đến, là chìa khoá mở ra cho bạn những cánh cửa mà bạn ngỡ là sẽ chẳng bao giờ có thể hé ra. Cuộc đời tôi là minh chứng. Nói đi, nói lại, tôi không phải là người giỏi. Ai trong chúng ta cũng giỏi, mỗi người chúng ta giỏi một kiểu khác nhau. Nhưng tôi đã giữ chặt lấy cái giá trị cốt lõi của mình, không một lần chùng chân, không một lần thoả hiệp. Tôi có thể đã mất đi rất nhiều cơ hội. Tôi có thể đã bỏ qua hàng ngàn cơ hội làm giàu. Nhưng tôi đã xây dựng được niềm tin. Và nó chính là sức mạnh nội tại đưa tôi lên vị trí của một giám đốc toàn cầu. Có bao giờ bạn nhìn một kẻ có tiền bằng nửa con mắt? Tiền không mua được lòng tôn trọng.
Rồi khi bạn đã tự tin với những giá trị cốt lõi của mình, hãy chia sẻ, hãy cho đi. Quyền lực mềm của mỗi con người chỉ hình thành khi mọi người xung quanh nhờ đó mà hạnh phúc. Vô giá!
Trích chương 12 - Sức mạnh văn hoá - Quảy gánh băng đồng ra thế giới - Tác giả Nguyễn Phi Vân