
Bạn nhắn cho tôi một tin nhắn dài như vậy, trước Tết qua trang blog nguyenphivan.com. Bạn không phải là người đầu tiên, và chắc chắn cũng sẽ không bao giờ là người cuối cùng. Trang blog của tôi được sinh ra chỉ để làm chuyện này, chia sẻ những gì mình biết trong giới hạn trải nghiệm của bản thân cho tất cả những ai hữu duyên trên hành trình nhân thế.
——————
Cô ơi, hiện tại em luôn cố gắng, nỗ lực từng ngày. Khi nhìn lại năm trước, em thấy mỗi khi mệt mỏi em sẽ bị chênh vênh và sẽ mất mấy ngày để tinh thần được tỉnh táo trở lại, trong lúc chênh vênh như vậy, lý trí của em coi như bằng 0, em sẽ không chăm sóc bản thân tốt, em sẽ vùi đầu vào điện thoại một cách vô thức. Em luôn có một mình. Em thấy những người xung quanh không thể hiểu, và em cũng không đủ tin tưởng để tâm sự với họ. Em cũng chưa sẵn sàng để tìm và thiết lập những mối quan hệ lâu dài và đáng tin cậy. Em đã bỏ bê bản thân quá lâu rồi. Và giờ em muốn dành nhiều thời gian cho bản thân mình. Em nhắn vậy là muốn xin cô, những lúc vô định hay mất năng lượng, em nhắn tin với cô, cô có thể an ủi và nhắc nhở em một chút được không ạ? Để em nhanh trở lại với quỹ đạo của mình hơn, mỗi lần chênh vênh, em cứ bỏ bê bản thân và để sức khoẻ của của mình giảm sút nhiều. Em cảm ơn cô.
——————
Em ạ,
Một mình là trạng thái quan trọng và cần thiết, vì ai cũng cần một khoảng lặng, cần thời gian chung sống, tìm hiểu vả đối thoại với bản thân. Loài người thì mãi lao ra tìm kiếm gì đó ở ngoài kia, quên điều quan trọng nhất là đối diện với chính mình, hoặc đôi khi chới với đi tìm đám đông để khoả lấp sự sợ hãi phải một mình đối diện với bản thân. Với cô, một mình là trạng thái cool ngầu, vì thật ra không phải ai cũng đủ dũng cảm để một mình. Chỉ có người thật sự vững vàng về tâm lý, chung sống được hoà bình và OK với bản thân mới dám một mình đối diện với chính mình. Có điều, vấn đề là trạng thài cảm xúc khi một mình. Ví dụ đối với cô thì, cô cực kỳ vui vẻ, thong dong, hạnh phúc, và bình an khi một mình. và tất cả những quyết định lớn nhất, mang tính định hướng và giá trị nhất đều xảy ra khi trong trạng thái một mình. Chỉ khi thật lặng, thật lắng đọng và bình an thì người ta mới đủ sáng suốt để đưa ra quyết định. Còn lại, khi xáo xào nháo nhào thì ai mà đủ sự minh mẫn và bình tĩnh đâu để mà lựa chọn. Cho nên, trước hết là đừng sợ và kết tội sự một mình. Nó OK không có vấn đề gì cả.
Nhưng quay lại câu chuyện về tâm thế một mình tích cực hay tiêu cực. Nếu một mình vì không dám gặp ai, sợ hãi quan hệ với người khác, vì bản thân cảm thấy tự ti, thấy mình thất bại, không có gì để chia sẻ, sợ người đời phán xét và đánh giá, vv thì, có lẽ cái tâm thế này chưa ổn lắm. Chính vì tâm thế mình không ổn, không OK nên em mới bị co kéo vào những chuyện vô bổ, giết thời gian, trượt dài trong sự trốn tránh hiện thực và lướt điện thoại cho qua ngày. Còn nếu em ở trong tâm thế tích cực thì, em có rất nhiều chuyện để làm, từ việc phát triển bản thân đến xây dựng quan hệ, tìm hiểu và tìm kiếm trải nghiệm hay kiến thức mới. Đời người, có quá nhiều thứ mình chưa biết, chưa thử, chưa trải qua, chưa ngộ ra. Cho nên, làm gì có thời gian rảnh đâu mà đi chìm đắm trong cái mớ hỗn độn của sự vô mình, vô thức. Khi nhận ra mình ở trong trạng thái này, điều em cần không chỉ là tâm sự với cô, mà là tâm sự thẳng thắn với chính mình em ạ.
Em trách người xung quanh không hiểu mình. Này là chuyện đương nhiên. Mình không nói gì, không chia sẻ gì, không mở lòng ra với ai thì đến cuối đời cũng chẳng ai hiểu mình. Không ai sinh ra trên đời với sự mệnh phải hiểu em. Quên ngay chuyện đó đi. Ai cũng có cuộc sống, vấn đề, và một mớ hỗn độn cần giải quyết của riêng mình. Ai rảnh đâu mà đi quan tâm và hiểu mình. Cho nên, việc người ta có hiểu mình hay không là trách nhiệm của bản thân. Mình có cố gắng chia sẻ, có cố gắng giao tiếp thì dần dần người ta mới hiểu được mình. Này là chuyện của em đó, không phải là trách nhiệm của bất kỳ ai khác. Nhưng em có thể nói, chia sẻ chi cho dữ rồi để người ta chê mình, đánh giá mình, thậm chí có thể hại mình. Nói thiệt nhe, đời này Thạch Sanh và Lý Thông lẫn lộn. Nếu mình sợ bị tổn thương rồi đóng cửa kín mít ngày này qua tháng nọ thì đó là lựa chọn của mình. Nếu đã là lựa chọn thì đừng phàn nàn tại sao người ta không hiểu mình, không chơi với mình, không an ủi mình này nọ. Lựa chọn đóng cửa thì ở nhà một mình đóng kín cửa hoài cả đời thôi. Còn nếu lựa chọn mở ra, giao tiếp với thế giới bên ngoài thì, đương nhiên phải chấp nhận rủi ro có người này kẻ kia, có được có mất, có nắng lung linh, có nắng lung linh và cũng đây đó gió mùa. Làm gì có cuộc sống hoàn hảo, môi trường hoàn hảo trong một thế giới hoàn hảo. Không có và sẽ chẳng bao giờ có. Đừng mơ mộng hay trách mình sinh ra lầm thế kỷ, không gian. Sự chấp nhận hiện thực này là cực kỳ cần thiết để mình chuẩn bị tâm thế mà đối diện và sống chung cùng thế giới.
Nói vậy, không có nghĩa là là mình cứ mở toang cửa, ai ra vào sao cũng được. Mình cũng phải học cách nhận diện và nhận biết đâu là những chiếc red flags - cờ đỏ báo tin ai đó khả năng sẽ rất Lý Thông. Cái này học từ trải nghiệm và bài học cuộc đời. Để ý, vấp ngã, học và lớn lên là cả một hành trình chứ ở đâu ra con AI nó lọc sẵn cho mình. Con Ai tới giờ này nó chưa có cảm xúc, chưa nhận biết được tính cách hay đánh giá một con người. Nó có thể phân tích khi mình đưa cho nó các dữ liệu về hành vi, và nó chạy ra tỷ lệ có thể gây tổn hại hay phạm tội theo data đầu vào. Nhưng data ở đâu ra nếu không phải là do chính mình nhận biết? Cho nên, cuối cùng cũng là trách nhiệm của mình thôi, tủn học, tự trải nghiệm và lớn lên. Mình tích cực và để ý học thì rồi khả năng tự lọc sẽ ngày càng tiến bộ và mình nhìn người nó cũng giỏi hơn. Không thì, hên xui vậy. Có điều, đời này sẽ không ai có khả năng tuyệt đối, lúc nào cũng nhìn người ra đúng nguyên hình 100% đâu. Đến cô bôn ba đây đó, làm việc, tiếp xúc bao người mà đến giờ vẫn có khi nhận diện sai đó thôi. Có điều, cô cũng tự dạy mình biết cách xử khi nhìn người sai, biết cách cân bằng tâm thế và tinh thần khi mình không đúng. Vậy thôi chớ làm gì có thứ gì nó tuyệt đối ở trên đời.
Rồi, giờ em bình tĩnh dành thời gian cho chính mình, tắt điện thoại đi và một mình đối thoại với bản thân. Hỏi mình:
Tôi đang sợ hãi điều gì trong giao tiếp mà phải tránh con người? Nghĩ ra thứ gì thì cứ ghi hết xuống, một cách không phán xét bản thân, cũng không suy nghĩ gì thêm cả. Cứ nghĩ ra gì thì ghi i sì xuống như thế đã. Chưa gì mà đã phán xét suy nghĩ của mình thì làm sao nó dám hiện ra?
Ghi xong thì từng cái từng cái một zoom in vào và tự hỏi mình, ủa tại sao mình sợ cái thứ này? Nó làm mình cảm thấy thế nào mà mình đâm ra sợ hãi? Và nó có thật không, có tồn tại không, có minh chứng gì không hay chỉ là mình tự assume - cho là, thấy là, nghĩ là vậy thôi chớ thật ra chẳng ai quan tâm hết? Đoạn này chỉ có bạn một mình với bạn, cho nên phải hết sức chân thật và thẳng thắn, đừng có quanh co, lấp liếm hay vờ vịt này kia. Nhìn thẳng vào vấn đề, đối diện với nó và nói ra sự thật dù sự thật đó có đau đớn, vô lý, ngu xuẩn, khùng điên tới cỡ nào. Chấp nhận cái khùng điên trong con người mình cũng là một dạng khả năng.
Sau khi làm bước 2 rồi thì bạn sẽ xác định được đâu là nỗi sợ hãi mơ hồ, đâu là nỗi sợ hãi có nguyên nhân thực tế. Sang bước 3, bạn sẽ đi tìm nguyên nhân gốc rễ, original nhất tạo ra nỗi sợ hãi đó để rồi lên kế hoạch hành động, mission possible - điệp vụ khả thi là delete dần nỗi sợ hãi trong người. Ví dụ, tôi không dám xây dựng quan hệ lâu dài với ai vì tôi sợ bị tổn thương, lý do là vì tôi đã từng bị tổn thương bởi một hay nhiều mối quan hệ trong quá khứ. Vậy thì có phải nguyên nhân cốt lõi là tôi không biết nhìn người, và tôi không biết nhìn người là vì tôi bị mù loà bởi cái vỏ bọc bên ngoài rất phú quý, giàu sang, trí thức, bời chức danh to đùng của họ? Nếu thế thì có khi tôi đang sử dụng bộ lọc bằng những thứ phù phiếm chứ không phải bằng trái tim trong veo và giá trị cốt lõi của bản thân. Mà có khi tôi đang như vậy vì tôi cũng chả biết giá trị cốt lõi của bản thân là gì, nên tôi cứ gió chiều nào nghiêng chiều ấy? Nếu vậy thì, vấn đề tôi cần giải quyết là chính mình, là hiểu mình, là tìm ra giá trị của bản thân là gì trước khi đi tìm bạn kết giao.
Vậy đó, không có thứ gì nó ở trên bề mặt cả. Bạn chỉ nhìn thấy 10% phần nổi của tảng băng là thế. Còn 90% phần chìm thì tự mình phải cất công, bền bỉ tìm ra. Mà thứ gì nó lặn sâu thì phải mất công, không phải ngày một ngày hai và vài ba dòng tâm sự là giải quyết được. Có người sẽ nghĩ, trời ơi mệt quá, mất công quá, khổ thân quá nên thôi kệ cứ lờ đờ trôi và nghiêng ngả theo gió theo mây. Cũng được thôi. Đó là lựa chọn của bạn mà. Chọn lãng đãng sống, lơ ngơ rời đi là lựa chọn của mình, và vì thế cũng đừng nên trăn trở hay phàn nàn chi cả. Còn nếu thật sự muốn sống một cuộc đời có định hướng, có niềm vui và ý nghĩa thì, công chuyện của mình mình phải lo chứ đùn đẩy gì cho ai khác?
Đầu năm, một bài tâm sự dài từ vài câu tâm tình ngắn ngủi. Mong em sẽ tình ra mà sắp xếp lại tâm thế và tinh thần của chính mình, để đón chào năm mới.
Comments