Sáng nay đọc báo cáo vừa release năm 2021 của 6sec.org đo đạc trí tuệ cảm xúc của thế giới, thấy đồng hồ đo cảnh báo nguy hiểm ở 3 cấp độ. Nếu 2018-2019 là những năm EI - trí tuệ cảm xúc tăng lên thì từ 2020 EI đã xuống dốc mạnh. Cụ thể đối với môi trường làm việc, 3 rủi ro lớn nhất bị ảnh hưởng bởi sự giảm sút EI bao gồm:
- Collaboration - Khả năng cộng tác: do phải wfh, do lo âu mất mát vì dịch bệnh, do quá nhiều disruption - sự gián đoạn về cả cuộc sống, cách và môi trường làm việc, khả năng cộng tác trở thành rủi ro hàng đầu trong các công ty, tổ chức. Nội bộ cộng tác khó khăn hơn. Làm việc với đối tác cũng khó khăn hơn. Chạm vào khách hàng đương nhiên là khó khăn hơn. Covid cũng làm accelerate - tăng tốc quá trình chuyển đổi số tại tất cả các công ty, tổ chức, khiến cho con người phải học cách thích nghi với các làm việc trên các nền tảng số. Nếu trước giờ là thích nghi có giai đoạn thì từ 2020 là thích nghi sống còn nếu không muốn bị loại khỏi tổ chức. Cộng tác bên trong tổ chức thay đổi. Cộng tác ngoài tổ chức có quá nhiều biến số. Trong trạng thái tất cả đều bất định, khả năng cộng tác vì vậy gặp quá nhiều khó khăn. Nếu không có sự rèn luyện về agile mindset - tư duy và cách làm việc linh hoạt thì chắc tổ chức, công ty nào cũng gặp khó khăn để giúp cho các team giữ phong độ trong cộng tác. Và giờ đây, khi mọi người bắt đầu rón rén quay trở lại làm việc thì hình thức làm việc hybrid - kết hợp online và offline vẫn sẽ là cách tiếp cận cho bình thường mới, và vì vậy, cách tiếp cận về cộng tác sẽ vẫn phải tiếp tục thay đổi chứ không thể trở lại như xưa.
- Risk Tolerance - Khả năng chịu đựng rủi ro: khỏi phải nói thì trong giai đoạn vừa qua khi mọi thứ đều là rủi ro và mạng sống còn gặp rủi ro thì cách bảo toàn tốt nhất là tránh xa rủi ro càng xa càng tốt. Do đó, khả năng chấp nhận rủi ro của tất cả mọi người đều giảm mạnh, cả trong môi trường làm việc. Điều duy nhất mọi người. nghĩ về là làm sao bập bềnh trôi cho qua con trăng này, bảo toàn mọi thứ rồi tính tiếp. Mà nếu đã vậy thì ai còn dám take risks - chấp nhận rủi ro hay dám táo bạo đưa ra những lựa chọn mang tính rủi ro? Kinh doanh cũng vậy. Đầu tư cũng vậy. Và sự nghiệp cũng vậy. Nhưng không dám chấp nhận rủi ro thì làm sao sáng tạo và dấn thân vào cái mới? Trừ những sáng tạo phục vụ cho các nhu cầu mới do dịch bệnh, mọi thứ khác đồng hồ tốc độ dường như đều dừng lại, chờ ngày bớt rủi ro để tái khởi động một cách rón rén như cách cả nền kinh tế đang vận hành.
- Imagination - Khả năng tưởng tượng: chắc nhiều người sẽ ngạc nhiên vì sao khả năng tưởng tượng liên quan gì ở đây. Trên thực tế, khả năng tưởng tượng là nền tảng của sáng tạo. Người có EI họ có cuộc sống thoải mái, làm việc hiệu quả, tâm trí rộng mở nên sức sáng tạo của họ bao giờ cũng cao hơn người thường, theo nghiên cứu là gấp 10 lần. Mà tưởng tượng chính là nền tảng của sáng tạo. Cho nên, khi EI giảm thì khả năng tưởng tượng và sáng tạo cũng theo đó là đi xuống. Khi sức khoẻ tinh thần không tốt thì ai còn tâm sức đâu mà sáng tạo với chả tưởng tượng. Có, chắc cũng tưởng tượng toàn củ khoai con cá bó rau khi nhu cầu thực phẩm cơ bản hàng ngày còn gặp khó.
Nhưng kể ra hiện trạng chưa bao giờ là để than thở. Nếu hiểu và chấp nhận hiện trạng này của trái tim thì ta có thể tạo ra action plan để giúp giải quyết hay hồi phục những kỹ năng này tại nơi làm việc, qua đó giúp cho tổ chức tái khởi động và quay lại với phong độ làm việc “trở lại và lợi hại hơn xưa”. Câu hỏi dành cho những người làm về phát triển tổ chức, huấn luyện và phát triển văn hoá doanh nghiệp có thể là, cần làm gì để giúp mọi người collab tốt hơn, từ từ quay lại trạng thái dám sáng tạo, dám chấp nhận rủi ro, dám nghĩ và đưa ra những ý tưởng hay giải pháp mới. Hành trình phía trước chưa bao giờ cần đến sự sáng tạo, từ trong ra ngoài như hiện nay.
Khi môi trường thay đổi thì đương nhiên nội lực, kỹ năng, khả năng, nguồn lực cần thay đổi, và vì vậy chiến lược và cách tiếp cận cũng nên hoàn toàn thay đổi. Đưa mọi người trở về với công việc, với tập thể, với tổ chức một cách mới mẻ hơn, nhiều năng lượng hơn, sáng tạo hơn có lẽ nên là what keeps you up at night - những điều khiến chúng ta nên mất ngủ lúc này.