Trong rất nhiều lần làm việc với các doanh nghiệp khác nhau, mình vẫn còn thấy nguyên vẹn vấn đề communication - giao tiếp, đặc biệt là giao tiếp giữa các phòng ban với nhau trong cùng một tổ chức, công ty. Đây có thể nói là vấn đề tạo ra nhiều vấn đề nhất.
Thử nghĩ, không ai nói với ai về chuyện mình cần làm, đang làm, và nó liên quan sống chết tới những gì người khác cần làm, đang làm, sẽ làm, thì chuyện này thành thế nào? Nó biến thành những dây chuyền tách biệt không liên quan gì tới nhau, dù kết quả chuyền này là input của chuyền kia. Tất cả đều có thể làm xong những thứ mình nghĩ là mình cần làm. Nhưng làm xong thì kết quả nằm ở cuối mỗi chuyền, không liên quan gì tới mấy cái chuyền khác. Và những kết quả rời rạc nằm khắp nơi đó, với sự tuyên bố hùng hồn là mình đã hoàn thành nhiệm vụ đó, đều trở thành bằng chứng của sự waste of effort - hoang phí nguồn lực. Ai cũng làm ra thành quả. Ai cũng làm cật lực. Ai cũng đối diện với rất nhiều vấn đề phải giải quyết. Ai cũng stress vì ai cũng nghĩ rằng mình đang làm đúng nhiệm vụ vì một mục tiêu nào đó. Nhưng cuối cùng, cả tổ chức chẳng đạt được thứ gì, vì tất cả những thứ gọi là “kết quả” rời rạc đó chẳng liên quan gì tới nhau, chẳng giúp ích gì cho nhau, chẳng cộng hưởng miếng nào vào mục tiêu chung của tổ chức. Nếu đem cái mớ rời rạc đó ra đếm, thì cũng như đếm củi khô chơi cho vui, rồi quăng vào lò mà đốt, vì chúng không tạo ra giá trị chung nào. Nếu thế, thì mình cần gì phòng ban, cần gì đội nhóm, cần gì nhân sự?
Cho nên, quân nhiều chưa chắc đã tinh nhuệ, một đám người rời rạc chưa chắc đã thành đội nhóm, một tập hợp của đội nhóm chưa chắc đã thành một tổ chức. Khi tất cả đều đang nghĩ khác nhau, làm những việc khác nhau, tạo ra kết quả theo cách nghĩ khác nhau, quẩn quanh trong những bức tường khác nhau, thì ta chỉ có một mớ lộn xộn chứ không phải là tổ chức. Khi đã dùng từ tổ chức, nghĩa là nó phải được tổ chức, có mục tiêu chung rõ ràng, tất cả phải được phân công rõ ràng là bản thân và đội ngũ của mình cần làm gì để đóng góp cho mục tiêu chung đó. Còn những gì bạn làm, cho dù là xếp thành cái sớ dài ba ngàn dặm, nhưng không liên quan gì tới mục tiêu của tổ chức, thì cái đó gọi là làm cho có, làm để chấm công, làm để thấy mình không rảnh và đỡ áy náy vì mình không bận. Trừ phi bạn đi làm chỉ để tỏ ra không rảnh và lãnh lương thì thôi, chớ nếu đã đi làm có tâm, để đóng góp cho tổ chức, để phát triển bản thân, để được kiến tạo những giá trị cụ thể, rõ ràng, mang lại ảnh hưởng cho tổ chức, cho cộng đồng, xã hội thì câu hỏi đầu tiên bạn cần hỏi mình luôn luôn là, tôi đang làm gì để đóng góp vào mục tiêu chung của tổ chức?
Nếu ai cũng hỏi câu này mỗi ngày, nếu phòng ban và đội nhóm nào cũng hỏi mình câu này mỗi ngày, thì chúng ta sẽ tránh được 80% những thứ không cần làm, không nên làm, không việc gì phải làm, để tập trung vào 20% những thứ quan trọng nhất để tạo ra kết quả, và là kết quả cân đong đo đếm được của cả tổ chức, của cả tập thể, chứ chẳng phải của riêng ai. Như vậy, thì đỡ tốn nguồn lực lắm, đỡ thời gian và tiền bạc cho những thứ không cần làm lắm, và đặc biệt là đỡ tốn công sức và năng lượng vào những thứ vô ích, chẳng tạo ra chút giá trị nào. Nếu nói về sự hoang phí, trên đời này có lẽ thứ người ta hoang phí nhiều nhất là hoang phí nỗ lực vào những thứ không biết tại sao phải làm, tại sao cần làm, làm xong thì có ý nghĩa gì và đóng góp cho cái chi chi. Cho nên, làm chưa bao giờ là làm nhiều. Làm là làm đúng việc đúng mục tiêu. Bao giờ cũng phải hỏi mình, Why - tại sao tôi cần làm, How - tôi cần làm cách nào cho nó hiệu quả và hay ho nhất, rồi mới tới What - tôi cần làm cụ thể công việc gì để đạt được cái why - mục đích mà tôi và tổ chức cùng hướng đến.
Cũng vì vậy, dù bạn đang là nhân sự trong một đội nhóm hay tổ chức, hay bạn đang là lãnh đạo của một đội nhóm hay tổ chức, có lẽ bạn nên ngồi xuống, rót ly trà thơm, rồi tự đối thoại với bản thân mình. Hỏi mình những câu hỏi sau và trả lời rất thật tình với bản thân về cái sự giao tiếp đang rất không giao tiếp, đứt quãng, thùng nào nhốt trong bể đó, chưa đâu kết nối với đâu, hay cái sự gắn kết máu lửa, cùng nhào vào giải quyết vấn đề chung, một cách không phân chia phe này phòng kia, cùng vì một mục tiêu chung của tập thể.
Team mình đang ai lo tối lửa tắt đèn nhà nấy, hay đang nhóm lửa cùng nhau?
Nếu đang nhóm lửa cùng nhau, team mình có biết mục tiêu chung của mình là gì không? Và team mình có biết mỗi người phải làm gì để đóng góp cho mục tiêu chung hay không? Và team mình có biết nhiệm vụ của mỗi người liên quan kiểu gì tới nhiệm vụ của những người còn lại hay không?
Nếu team mình đang mạnh ai nấy tắt đèn, thì mình có biết vậy là tào lao lắm hay không? Có biết nếu cứ đà này thì sớm muộn gì cái tập thể hay tổ chức này cũng xong phim hay không? Mà nếu tập thể này mà xong phim thì tụi mình cả đám cũng hết phim hay không?
Rồi vậy team mình có biết cần làm sao để mọi vấn đề không phải là vấn đề nó biến hết đi để mình cùng nhau lo chuyện vấn đề thiệt sự hay không? Ý là tìm cách đi chớ còn chờ gì nữa á?
Rồi vậy team mình có hiểu rằng nếu không đạt mục tiêu chung thì chẳng đứa nào đạt được mục tiêu gì hay không? Mà nếu vậy thì tất cả những gì mình nghĩ là mình đang làm nó không có tạo ra bất cứ giá trị nào mà chỉ toàn là waste of time - mất thời gian của nhau hay không? Nếu biết thì còn chờ gì nữa? Thay đổi liền đi chớ!
Rồi, vậy đi ha. Chuyện một team mà gãy gánh vụ giao tiếp mượt mà với nhau thì nó đầy rẫy ngoài kia. Thành ra, lỡ bạn có trong tình cảnh này thì cũng chả sao, tình trạng chung mờ. Có điều, nếu thấy vậy hông OK thì có khi mình nên thay đổi liền cục diện hôm nay, trước khi mình làm mất thời gian của bản thân, của team, của nhau, trong cuộc đời vốn rất ngắn ngủi này. Để thời gian mình còn làm chuyện có giá trị, lợi ích, vui vẻ và hạnh phúc hơn đi ha.