Bạn người Anh, làm việc tại Việt Nam đã lâu. Cùng ngồi chung trong team sáng tạo xã hội nên chúng tôi quen nhau & hay hàn huyên tâm sự. Tôi hỏi bạn, nếu có những kỹ năng cần nhất cho team Việt Nam thì anh nghĩ sẽ là gì. Anh cười, thôi không cần nhiều kỹ năng, chỉ cần duy nhất một thứ thôi, khả năng thấu cảm - empathy.
Hỏi ủa sao vậy. Anh nói, các bạn trẻ Việt Nam nếu nói về kỹ thuật đã rất giỏi. Nhưng khách hàng vẫn phàn nàn đều đều. Và vì làm dịch vụ outsource ngành IT, xây cái gì không quan trọng, build đúng thứ người ta cần mới là quan trọng. Làm xong, demo cho khách hàng xem, ổn thì thôi, không ổn thì bao giờ cũng bắt đầu từ chuyện đổ thừa, nói khách hàng thiếu hiểu biết, đổ lỗi cho họ brief sai, than phiền người ta đòi hỏi quá đáng, vv. Tóm lại, là không có miếng empathy - thấu cảm nào. Chỉ cần có khả năng này, thì giải pháp nào mà chẳng có.
"It's never about tech - vấn đề chưa bao giờ là về công nghệ. Người Việt Nam giỏi kỹ thuật lắm. Chỉ thiếu vậy thôi đó Phi. Nếu biết thấu cảm, chắc các team startup Việt Nam còn vươn xa. Thiếu nó, có tech cũng như không. Cuối cùng, mình tạo ra giải pháp là để cho ai, nếu không phải là khách hàng, là người dùng? Còn nếu muốn build cái gì đó để tự sướng thì về nhà cho má nuôi, rồi đóng kín cửa mà build." Anh nói, vẻ bức xúc ghê lắm.
Mà nghĩ lại, ai đã từng học Design thinking - tư duy thiết kế để create - xây dựng & sáng tạo chắc cũng biết, bước đầu tiên trong design thinking là bước empathize - thấu cảm. Chẳng biết care - quan tâm thì hiểu ai, xây gì cho ai chớ? Tới người nhà mình, người xung quanh mình mà còn không biết quan tâm. Làm sao học cách quan tâm, thấu cảm cùng những người xa lạ? Bởi, làm gì làm cũng phải làm người trước đã. Làm không ra người, thì tech để làm gì và build để cho ai? Nếu AI đã có thể tự học, tự lớn lên & tự phát minh, con người so sánh sao với khả năng siêu việt kia nếu ta cũng chỉ là một con robot mềm bị rỗng tim, mất khả năng quan tâm & thấu hiểu?
Yorumlar