Trong một nghiên cứu của website chuyên về tìm việc, Monster, sau khi kiểm tra gần 950 ngàn post quảng cáo tìm người, có 5 kỹ năng mềm sau đây được nhắc đến nhiều nhất, và không phân biệt ngành nghề và loại công việc:
1. Problem solving – Kỹ năng giải quyết vấn đề: tại Việt Nam tôi thấy kỹ năng này cần thiết nhất. Rất nhiều bạn trẻ mà tôi có dịp cùng làm việc cực kỳ thiếu kỹ năng này. Thường khi không làm được, các bạn im không nói gì cho đến khi bị hỏi. Khi bị hỏi thì câu trả lời thường xuyên nhất là không làm được tại vì thì là do bị…. Cũng vì vậy mà tôi thường xuyên phải nhắc lại câu “hoàn thành công việc là trách nhiệm của em, không phải là trách nhiệm của bất kỳ ai khác. Do đó, em hãy tự mình tìm cách giải quyết và đừng bao giờ đổ thừa ai.” Nếu bản thân không chủ động để tìm ra giải pháp cho những vấn đề mình gặp, bạn sẽ chẳng bao giờ làm được điều gì trong cuộc sống này, đơn giản là vì chuyện gì ta làm rồi cũng sẽ có vấn đề, có khó khăn, có trở ngại chứ chẳng bao giờ suông sẻ hết. Cho nên nhắc đến kỹ năng giải quyết vấn đề như top 1 của kỹ năng mềm cần thiết trong công việc, tôi cho là hoàn toàn chính xác. Đâu có nhà tuyển dụng nào rảnh đến nỗi ngồi đó hướng dẫn ta từng bước cho từng vấn đề mà ta gặp phải hàng ngày.
2. Attention to detail – Tỉ mỉ, chi tiết: làm nhanh mà không chính xác cũng như lãng phí thời gian. Làm xong việc gì, ta cũng nên kiểm tra lại vài lần cho chính xác hoặc đầy đủ trước khi bàn giao hay gởi đi. Tôi hay nhắc đến chuyện nhận email của các bạn trẻ Việt Nam viết chẳng có đầu có đuôi, chẳng thưa chẳng gởi, chẳng tên chẳng tuổi…. Khi bạn gởi đi một thông điệp, nhất là khi bạn chưa quen biết người khác, nên chú ý đến các chi tiết để chứng tỏ bản thân mình là người hiểu biết và cẩn trọng. Các bạn đừng nghĩ chi tiết nhỏ là không quan trọng. Thật ra, chi tiết nhỏ có thể quyết định chuyện người đọc đồng ý hay không đồng ý với đề nghị bạn đang cố đưa ra đấy.
3. Proficiency in Microsoft Office: thời buổi này mà không sử dụng thành thạo các phần mềm Microsoft như word, excel, powerpoint nữa thì chắc khỏi đi làm. Đừng xem thường chuyện này nhé. Khi không có kỹ năng cơ bản này, bạn sẽ không hiệu quả trong công việc vì quá mất thời gian vào những chuyện sử dụng phần mềm. Tôi nhớ trước đây phải ngồi dạy 1 bạn trẻ tốt nghiệp đại học tại Việt Nam cách cộng tổng trên excel. Đừng nghĩ chuyện lớn lao. Trước hết cứ phải làm cho tốt những chuyện nhỏ nhặt, tầm thường trước đã.
4. Marketing – khả năng xúc tiến: đây là một kỹ năng mềm mới được đưa vào danh sách top 5 gần đây theo xu hướng intrapreneur – doanh nhân nội bộ. Doanh nghiệp bây giờ cần nhân viên phải sáng tạo, đưa ra các sáng kiến, ý tưởng mới, và biết cách xúc tiến, làm marketing cho các sáng kiến của mình ngay trong nội bộ công ty. Biết cách, viết, trình bày, comment trên các trang kiến thức ngành, trên các mạng xã hội một cách chuyên nghiệp vì vậy trở thành kỹ năng không thể thiếu.
5. Oral & written communication – Kỹ năng giao tiếp, nói và viết: dù công nghệ có phát triển đến cỡ nào, con người vẫn cứ phải giao tiếp, tương tác trực tiếp với nhau. Bạn có ý tưởng hay thì cũng phải đi trình bày ý tưởng cho người ta chứ. Vì vậy, khả năng có thể tương tác, cả viết lẫn nói, ở thời kỳ nào cũng là kỹ năng mà tất cả các doanh nghiệp yêu cầu.
Trước khi nghĩ đến việc đi học chuyện gì lớn lao hơn, có lẽ các bạn nên lưu ý rèn luyện những kỹ năng cơ bản này. Không có sự nghiệp nào chỉ đặt nền tảng trên những chuyện lớn lao. Hãy bắt đầu từ chuyện nhỏ, và làm thật xuất sắc những điều cực nhỏ. Bạn rồi sẽ lớn lên….