Có lần, tôi được mời đi tham dự triển lãm các thương hiệu của Nhật bản tại Singapore. Khi đến thăm và trò chuyện với các doanh nghiệp, tôi ngỡ ngàng vì thương hiệu của doanh nghiệp nào cũng từ 150 đến hơn 300 năm. Tôi hỏi, làm sao để có thể giữ gìn thương hiệu lâu năm như vậy. Các bạn trả lời, nhờ uy tín. Câu trả lời đơn giản là như thế, nhưng nó lại là điều khó khăn, thử thách lớn nhất của một con người, một doanh nghiệp, một tổ chức. Làm sao để có thể kinh doanh chính trực, để trao lời hứa có thực, và bền chí để có thể bỏ qua mọi cám dỗ mà mang lại giá trị đích thực đến với khách hàng? Lời nói trôi nhanh như nước chảy, nhưng hành động được hay không phải bắt đầu từ chính giá trị của tổ chức và của người lãnh đạo. Thương hiệu trăm năm ư? Một ước mơ có quá lớn đang so kè với những so đo vụn vặt của một ngạch tiểu thương?
Khoan nói gì tới những mớ lý thuyết rất vĩ mô từ các khoá học MBA, đến người không có học ai cũng hiểu, làm ăn kinh doanh quan trọng nhất là uy tín. Ở đây, tôi bỏ qua các yếu tố tổ chức và nền tảng vận hành của một doanh nghiệp như chiến lược, kế hoạch, và nguồn lực, mà chỉ tập trung bàn về một điều giản đơn, bé nhỏ, đời thường mà bao doanh nghiệp từ tầm cỡ đến li ti của chúng ta có vẻ đang quên. Đó đơn giản là giữ lời hứa của mình với khách hàng. Đó là chủ động, tự nguyện, và nỗ lực không ngừng để mang đến những giá trị cao hơn cả lời hứa vừa công bố. Đó là quan tâm, là thấu hiểu, là thực sự có trái tim đủ nóng và cái tâm đủ tĩnh để hiểu thế nào là đúng sai, là có hay thiếu vắng đạo đức khi “bán” một thứ gì đó cho khách hàng mà bản thân bạn không hề hay chẳng dám sử dụng. Bạn nghĩ đi, niềm tin có thể rẻ rúng đến thế sao, khi ta mang khách hàng ra chơi trò lừa gạt? Ta cân đo đong đếm thế nào giữa một đồng lãi hôm nay với một thương hiệu trường tồn mang chữ trăm năm?
Đương nhiên, cũng có những loại thương hiệu sống lâu tới giờ, nhờ trò lừa đảo quá tinh vi. Họ sinh ra thương hiệu, sử dụng nó để làm tiền thiên hạ, rồi sẽ giết nó đi khi sự thật có nguy cơ bị lôi ra trình chiếu dưới ánh mặt trời. Họ giết thương hiệu con, bảo tồn thương hiệu mẹ. Và trong mắt bàn dân, họ vẫn là những cái tên đong đầy tinh thần xã hội và trách nhiệm cộng đồng. Có điều, thế giới bắt đầu thay đổi quá nhanh, hành tinh bắt đầu chết dần vì sự tiêu xài hoang phí của con người, và những người khách hàng năm xưa, họ bắt đầu hiểu ra, bắt đầu liên kết với nhau, bắt đầu có sức mạnh và tiếng nói cá nhân để có thể ảnh hưởng đến sự sinh tồn hay cái chết tức tưởi sau 30 giây của một thương hiệu bằng con vi rút mang tên mạng xã hội. Ở thời thế này, thương hiệu dối lừa nên và rất cần biết sợ. Ở thời khắc này, có lẽ tất cả chúng ta nên bắt đầu suy nghĩ thật nghiêm túc về khái niệm gọi là thương hiệu trăm năm. Không có bí mật nào là an toàn. Chỉ có sự thật là trường tồn. Và ý niệm giản đơn mộc mạc không học MBA cũng cần phải hiểu khi kinh doanh này lại chính là kim chỉ nam cho thương hiệu phát triển vững bền vào tương lai phía trước.
Có người sẽ hỏi, tại sao không đưa ví dụ về những thương hiệu có tâm và thật sự trường tồn. Câu trả lời là tôi không dám. Chỉ có người sáng lập, người lãnh đạo, người cân đong đo đếm chi phí sản xuất sản phẩm mới biết bạn đang lừa hay không lừa người khác. Chúng ta mua niềm tin, nhưng niềm tin có nằm cạnh trái tim? Thật ra, ai trong chúng ta dám khẳng định rằng, ai đó là người đạo đức? Không ai biết cả, chỉ một mình người đứng sau những đồng tiền biết. Và toà án cuối cùng của một con người, một tổ chức, cuối cùng chỉ là toà án lương tâm. Hay ta mong chờ một ngày kia có kẻ lội ngược dòng xã hội này, mang sự thật dối lừa của một lãnh đạo nào đó, một doanh nghiệp hay thương hiệu nào đó, phơi ra cúng cho facebook.
Thương hiệu trăm năm, với tôi chẳng bao giờ mang ý nghĩa của thời gian. Trăm năm, là cuộc lạng lách, cười cợt qua mắt hàng tỷ khách hàng? Hay trăm năm đơn gỉan chỉ là, dòng chảy bền bỉ, kiên tâm của một gía trị thiện lương? Trăm năm là trăm năm nào? Bạn là người của sự thật nào? Và thương hiệu là gì, khi ngoài kia niềm tin rồi đã mất?