80 tuổi, một bộ đồ bà ba, một cây gậy, dì lò dò băng qua đường. Tôi giật mình lao ra nắm tay dì kéo lại. “Dì đi đâu đó?” “Qua thăm ông Nghiêm, ông bạn hồi cấp 1…. Nhà ổng bên kia đường.” Dì nhìn tôi cười, nét hồn nhiên của thời học sinh thoáng qua trên đôi mắt đã hằn vết thời gian.
Hôm nay giỗ ngoại. Mỗi năm chỉ có dịp này là cả đại gia đình lũ lượt kéo nhau về quê. Đám cháu chắt bọn tôi thì thích tụ tập đàn đúm với nhau. Còn đối với dì, mỗi chuyến về Ngoại lại là một hành trình ngược thời gian, đưa dì trở về với ký ức của một thời vô tư lự. Ông Nghiêm ngồi trước cửa nhà, tóc bạc phơ. Dì bước vào. Hai mái tóc phủ sương. Hai cái ghế đẩu bằng gỗ mộc đã bị gió mưa bào mòn theo năm tháng. Vài câu hỏi thăm sức khỏe. Một mẩu giấy tưa vì xé vội. Một số điện thoại viết nghuệch ngoạc bằng cây bút bi đã chảy mực lem nhem. “Chắc cúng xong rồi. Thôi tui về nhe anh.” Ông Nghiêm gật đầu cười, lơ phơ hàm răng cái còn cái mất.
Nghe mẹ kể hồi con gái dì đẹp lắm. Mấy anh trai làng cứ mê mẩn thập thò trước nhà, làm Ngoại cũng lo phát mệt. Sau này dì theo dượng tôi đi kháng chiến, cũng một thời oanh liệt. Giải phóng xong, dì ở Sài gòn tất bật chuyện gia đình, lo con, lo cháu, cũng chẳng mấy khi rảnh rỗi mà về đây chuyện trò với Ngoại. Rồi tai nạn ập đến. Dì bị quẹt xe trên đường đi chợ. Những tháng ngày còn lại, dì lúc nhớ lúc không. Bác sỹ bảo hộp sọ trước bị nứt, không gắn lại được, đành để như vậy cả đời.
Tích tắc vậy thôi, cuộc đời dì hoàn toàn thay đổi. Ngày xưa hễ nhắc đến dì là tôi lại hình dung những bước chân vội vã, vài cái nhíu mày không vừa ý, và tiếng càu nhàu mỗi khi dượng tôi xuất hiện. Mười mấy năm trở lại đây từ hồi xảy ra tai nạn, dì chẳng mấy khi nói gì, chỉ cười mỗi khi nghe bọn tôi kể chuyện, và cứ một hai ngày lại giở lịch xem ngày đám giỗ Ngoại. Ngoại mất chẳng bao lâu sau khi dì bị tai nạn. Vậy là từ hồi rời khỏi nhà Ngoại đến giờ, hai mẹ con chắc chẳng có được mấy câu chuyện vuông tròn. Ngoại mất rồi, mỗi lần gặp tôi, dì chỉ nói có một câu “Dì nhớ Ngoại lắm. Nhớ nhà mình ở dưới quê lắm.”
70 năm, một khoảnh đời vội vã, chỉ để quay về ngồi đây trên chiếc ghế đẩu gỗ mộc, 2 mái tóc phủ sương, một ký ức đẹp về một thời vô tư lự trên miền quê Ngoại….