Nói chuyển đổi số chớ hông có số má gì đây hết. Toàn là chuyện emo của con người không hà. Giống như trong tiếng Anh, nếu làm gì mà sợ nó khui ra một đống bí mật thơm tho đang bị che giấu thì người ta hay nói “ Don’t wanna open a can of worms - Tui hông muốn khui cái lon giòi ra đâu.” Ý nói, làm chuyện này xong, chưa biết lợi lộc sao, nhưng chắc chắn sẽ đụng chạm ba chuyện giòi bọ mà người ta nhốt đâu đó bấy lâu. Giờ lòi ra thì bẽ mặt cả họ hàng 😅 Mà chuyển đổi số nó là phim bộ một đống tập và mỗi tập là khui một cái lon như vậy á. Giờ khui thử vài cái coi chơi nè.
- Cuộc chiến tư duy: Có nơi thì sếp thức thời muốn chuyển đổi nhưng nguyên bộ máy xơ cứng lạc hậu đó giờ không ai muốn thay đổi. Thế là sếp ép xuống, mua phần mềm đồ, áp công nghệ đồ. Xong lính lơ lơ, đổ thừa, lý do tán loạn để khỏi xài hệ thống. Có khi do làm biếng. Có khi do bị bệnh “u như kỹ” nên không tiếp nhận nổi cái mới. Có khi thấy coi bộ xài cái này thêm việc nên lảng tránh. Có khi sợ có công nghệ rồi data dữ liệu nó rõ ràng quá thì lòi ra cái sự không hiệu quả của bản thân. Ôi! Nếu ngồi đây kể thì ra một vạn lẻ một lý do tìm cách chống đối, im im làm lơ, hay gây khó dễ cho nhau. Nhưng ngược lại, cũng có nơi lính trẻ cập nhật hơn, thức thời hơn, nhiệt tình muốn tìm cách giúp công ty nhưng không biết làm sao, vì sếp hổng hiểu gì. Hoặc cổ đông đứa hiểu đứa không. Mà không hiểu thì là điều tối kỵ No. 1 đối với chuyển đổi số rồi. Đồng đội trên dưới không sát cánh đồng lòng. Chưa làm đã thua. Có nơi, một phần nhân sự công ty “get ít - hiểu chuyện”. Phần còn lại đớ thèm hiểu. Thế là chia phe ra quánh nhau. Cuộc chiến chuyển đổi bắt đầu. Chưa thấy số nào mà đã u đầu mẻ trán những con người bằng xương bằng thịt. Kêu số hoá, nhưng là cuộc chiến nghiệt ngã của growth mindset vs. Fixed mindset (tư duy mở và tư duy đóng).
- Cuộc chiến minh bạch: Có khi văn hoá làm ăn Việt Nam trước giờ là giấu nhẹm mọi thứ, vì sợ đủ thứ; sợ thuế, sợ bị ăn cắp dữ liệu, sợ nhân viên chôm bí mật kinh doanh, sợ nhân viên biết lời lỗ rồi đòi tăng lương, vv. Trong ruột là muốn giấu. Ngoài mặt thì muốn chuyển đổi số. Rồi minh bạch là 1/8 hay 1/4? Đã không muốn minh bạch thì dẹp luôn đừng mở miệng chuyển đổi. Chuyển đổi là để empower - trao quyền cho nhân sự làm việc hiệu quả hơn, sáng tạo hơn, có trách nhiệm hơn. Chớ làm nguyên cái hệ thống xong không cho tiếp cận, không cho coi dữ liệu, chạy song song hai ba hệ thống, cơm là chính, máy là phụ, thì làm chi cho nó ba rọi. Cho nên, suy nghĩ cho kỹ và chọn lựa từ đầu. Minh bạch thì game on. Không minh bạch thì đừng start cuộc chơi này. Đừng tự tạo trận chiến cho chính mình và đội ngũ.
- Cuộc chiến đùn đẩy trách nhiệm: tại phần mềm, tại hệ thống, tại tech, tại qui trình sai, tại không có qui trình, tại không triển khai, tại triển khai không đúng, tại tại tại. Một cuộc chiến vạch lá tìm sâu, đấu tố, đổ lỗi chính thức bắt đầu. Và nó drama thì hơn phim bộ. Người ta la làng, cãi nhau, chỉ vào mặt nhau, lên giọng to tiếng với nhau, kết tội nhau, ùn qua ẩy lại. Kết quả là, hông có chuyện gì xong hết, hệ thống cũng không mà qui trình cũng không. Cuối cùng, không triển khai được vì nó hông có work, tại vì ùm bà lằng thứ. Kêu là số hoá, nhưng chơi toàn chiêu đùn miệng đẩy mồm mang tính tránh né trách nhiệm rất cao.
- Cuộc chiến phe đảng: Khi xuất hiện friction - sự cọ xát trong nội bộ, đặc biệt là khi sự yếu kém bắt đầu hiện nguyên hình trong qúa trình triển khai số hóa, thì một cách tự nhiên tập thể sẽ phát sinh mâu thuẫn và phe đảng. Người ta bắt đầu những cuộc thì thầm ngoài hành lang. Người ta bắt đầu thể hiện emo tiêu cực trong group kín. Chuyện lẽ ra nhỏ xíu tám riết thành khủng long. Việc lẽ ra nhẹ nhàng đổ emo vào riết thành âm mưu đen tối. Phe phái càng rõ nét, tập thể càng căng thẳng. Người ta bắt đầu phải chọn lựa, bày tỏ quan điểm chính trị. Từ đó, mâu thuẫn như cơn gió thu nhè nhẹ bỗng chốc hóa cuồng phong.
- Cuộc chiến văn hoá: muốn chuyển đổi số, cần văn hoá data. Lên kế hoạch, brainstorm ý tưởng mới, ra sản phẩm mới, đề xuất campaign mới, thay đổi mô hình kinh doanh mới, vv và mây mây, đều phải bắt đầu từ con số và dữ liệu. Chớ người hỏi dữ liệu, kẻ em nghĩ, tôi cho là, khách hàng nói là, ngôn ngữ và cách tiếp cận cách nhau ba ngàn năm ánh sáng, thì đụng nhau choảng nhau can không kịp. Sếp mở miệng chuyển đổi số mà làm việc không theo văn hoá data, toàn cảm tính thì bể show. Còn sếp muốn văn hoá data, mà áp xuống nguyên đội không đứa nào hiểu văn hoá data là cái quái gì, thì chuyển đổi số kiểu đu trend cho vui chớ số má gì đây.
Còn nữa. Phim bộ mà. Từ từ kể tiếp. Nhiêu đây là đủ mệt rồi. Kể ra, không phải để can mọi người đừng chuyển đổi số. Kể, là để mọi người thật sự hiểu thâm cung bí sử của hành trình này, mới biết dàn quân dàn trận kiểu gì trước khi lâm trận. Chớ hồn nhiên ngây thơ, nhảy chân sáo vào game này chết chắc.