Hồi xưa làm Head của phòng phát triển quốc tế, đi đàm phán Đông Tây chắc cũng cả trăm quốc gia khác nhau. Mỗi quốc gia trước khi chọn đối tác thì gặp và đàm phán ít nhất phải 3-5 đối tác nặng ký trong vô số đối tác lọc ra đầu vào. Riết rồi, không còn biết ngạc nhiên với pha trả bóng ngoạn mục trong bất kỳ tình huống nào. Ngược lại, càng ngày mình càng hứng thú, say mê khám phá tư duy và hành vi con người qua văn hóa đàm phán.
Đi học ở phương Tây, được dạy văn hoá đàm phán diễn trình, thuyết phục, win-win. Đi làm ở Trung đông & Bắc Phi, được dạy văn hoá đàm phán huỵch toẹt chọi số chọi tiền vào mặt mà nói chuyện, hông có viễn vông vẽ vời hoa lá hẹ. Về với Nam Á thì bị dạy chơi theo cơ. Đứa nào có sức có quyền đưa ra nhiều mồi ngon hơn thì mạnh. Nhưng thứ thấm đòn nhất của người phương Đông có lẽ là chiêu cho mang nợ. Xuống tay trước, chủ động give a favor - làm giùm, giải cứu gì đó cho ai để người ta mang ơn, rồi treo cái favor lủng lẳng đó sau này đụng chuyện mới xài.
Hồi xưa còn trẻ, háo đá, rất thích học chiêu, ra chiêu. Thắng hả hê. Thua nổi cơn tìm cách học chiêu mới về quánh tiếp. Nhưng sau cả trăm quốc gia và vô số cuộc bày binh bố trận, chợt nhận ra một nguyên tắc rất giản đơn. Có kẻ không cần & không nên mất thời gian, vắt óc như ép cam để mà đàm phán. Có người đồng đạo không cần một câu trả treo qua lại, mở miệng ra là đã nghĩ cho nhau. Có cao nhân đăng sơn nhìn trời rộng biển xa, mở lòng gieo hạt giống vì một cây đại thụ. Có những tính toán nhỏ nhặt, linh tinh chỉ để cười khẩy, lãng quên rồi bước qua. Có những sự cho đi nguyện một kiếp ghi lòng tạc dạ. Hữu hạn, sao có thể hiểu về vô hạn? Lao xao, sao chạm vào những bí mật nhiệm mầu? Những con khỉ của trí não, chúng nhảy nhót trên đại hải của mưu tính mong cầu. Lặng thinh, ta nghe rõ mồn một từng giọt tham si tí tách trên thềm mưa rạng sáng.
Never do I negotiate again....
Và nửa đời còn lại, tôi không còn đàm phán, chỉ thở sâu, im lặng, lắng nghe....
Comments