Sáng mùng 1, nhận tin nhắn chúc Tết từ Mỹ, của một ông bạn luật sư già sống ở New York, tên là Jack. Tôi và Jack, có một tình bạn lạ, bắt đầu hết sức tình cờ và tự nhiên bởi nền tảng cơ bản nhất của kẻ làm người, treating people right - đối xử đàng hoàng với bất kỳ ai, dù họ làm gì, từ đâu, và địa vị xã hội thế nào.
2011, anh tình cờ xem chương trình talkshow đầu tư Insight Vietnam do tôi host trên kênh VTV4 phát sóng quốc tế. Anh email cho tôi, cám ơn insight - thông tin hữu ích của chương trình, và hẹn cà phê hỏi thêm ý kiến của tôi về dự án anh đang làm tại Việt Nam. Chúng tôi gặp nhau cà phê, chuyện ngắn chuyện dài về Việt Nam và thế giới. Anh hỏi, sao Phi nhiệt tình thế. Năm đó, tôi còn là Tổng giám đốc châu Á Thái Bình Dương, một tháng chỉ Việt Nam vài ngày để shooting. Sao Phi bận rộn vậy, mà gặp người lạ vẫn tiếp đón và tận tình tư vấn? Vô tư đến thế là cùng! Tôi cười, sống trên đời, điều căn bản nhất phải học, là học làm người có trái tim nhân hậu, biết yêu thương, giúp đỡ muôn loài, không phân biệt thấp cao, trên dưới. Kẻ nào học không xong bài đó, thì xác thân dù có phần tiến hoá, nhưng linh hồn chưa đạt tuổi làm người. Anh nhìn tôi, thoáng ngỡ ngàng, tư lự đăm chiêu, rồi ngập ngừng hỏi nhỏ, có khi nào Phi rảnh, ăn bữa cơm với tôi tối nay không?
Tối đó, tôi dẫn anh đi ăn cơm Việt Nam, cơm cá lóc kho tộ, canh chua, kể anh nghe về cuộc sống, con người Việt Nam, chuyện vui buồn của chính mình, một tâm hồn Việt đang bôn ba bốn bể. Anh ngồi nghe, đặt câu hỏi, và dập dờn cảm xúc theo những câu chuyện kể, nhưng tuyệt nhiên không nhắc chi đến chuyện của riêng mình. Cho đến lúc này, thật ra tôi cũng chả biết mấy về anh.
Bill tính tiền bữa ăn tối được mang ra. Tôi nói, 'Jack, allow me to invite you, as a friend of Vietnam - Anh là bạn của Việt Nam, hãy để tôi mời bữa hôm nay nhé.' Jack có vẻ đứng hình một chút, rồi nói, 'Ly rượu còn. Phi nán lại nói chuyện chút nghe.'
Phi biết không, tôi cả đời làm luật sư, sống nhấp nhô theo tiền tài, danh vọng, những cuộc vui, và những mối quan hệ hững hờ. Thế giới của tôi, người ta chẳng ai tốt với ai. Tất cả, là những kết giao lợi dụng, cá nhân và vị kỷ. Tôi có hết. Nhưng tôi chưa bao giờ vui và hạnh phúc. Tôi chưa bao giờ tin rằng thế giới này tồn tại chữ selfless - sự không ích kỷ, rộng lượng, vị tha. Giờ, dù đã tuổi 60, tôi vẫn không hiểu tại sao mình phải sống. Anh kể, nước mắt chảy dài trên nỗi đau rạn vỡ màu thế kỷ. Con người, cuối cùng sao chẳng ai sống tốt được với ai?
Chỉ vậy thôi, chúng tôi trở thành bạn của nhau. Khi đường đời giao nhau thì hàn huyên bên một cốc cà phê. Khi lễ lạc thì nhắn nhau một vài câu chúc tụng. Đó, là tình đồng loại, là gặp nhau trên nền tảng cơ bản nhất của con người - treating people right.
When was the last time you do so, treating somebody right, just for the sake of it? Lần cuối cùng ta làm thế khi nào? Chỉ là đối xử tốt với một ai đó, chẳng vì chút lợi lạc cá nhân? Tôi nghĩ, đó là điều bình thường cơ bản nhất của kẻ làm người. Bạn lắc đầu, thế gian kiếm đâu người tốt thế, chắc là lại mưu mô gạt gẫm kiểu gì đây. Ta đi qua cuộc đời, hành trang chở đầy vết oằn cong, tiếng hoang mang, nghi ngờ, sợ hãi. Ta kéo sập song cửa nhân sinh, không cho phép mình hồn nhiên một thoáng được làm người. Ta nhốt mình trong chiếc bóng đổ của hoài nghi, và thế giới trở thành bàn cờ thắng thua thế kỷ. Tâm sinh cảnh. Thế giới có thể xấu xa gạt lừa như thế. Hay thế giới có thể diệu kỳ như tình bạn của hai con người xa lạ chẳng liên quan.
Hi Phi, Happy New Year.. Hope the year of the Pig continues all the great things you have been doing to help others. Love, Jack.
Chúc mừng năm mới Phi. Mong năm Hợi sẽ là những chuỗi ngày tiếp tục hành trình vĩ đại mà Phi đang theo đuổi để giúp đỡ mọi người. Love, Jack.
Commentaires